حافظ؛ شاعری که موسیقی می‌دانست و در موسیقی ماندگار شد
تاریخ انتشار: ۲۱ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۷۸۸۵۹
زمانی که نام حافظ به میان می‌آید، حتی اگر اهل گوش سپردن به موسیقی اصیل ایرانی هم نباشید، شاید ناخودآگاه اشعار معروف این شاعر را که در قالب موسیقی اجرا شده‌اند به یاد بیاورید؛ اشعاری همچون «سرو چمان»، «یوسف گم‌گشته»، «پادشه خوبان»، «اسرار عشق» و «یار دلنواز» و «رسید مژده که آمد بهار».
به گزارش ایران اکونومیست، «حافظ»، شاعری است که نامش به گوش هر ایرانی آشنا است و دیوان اشعار او در اکثر خانه‌های ایرانی یافت می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
گفته می‌شود حافظ علاوه بر آنکه شاعری پرآوازه بود، به موسیقی نیز اشراف کاملی داشته است. او همانطور که از نامش پیداست، بنا بر روایت‌های موجود، قرآن را به چهارده روایت مختلف از حفظ بوده است. حال از آنجایی که قرآن دارای نظم آهنگ واژگانی و سجع است، اعتقاد بر این است کسی که به این تعداد روایت قرآن را از بر بوده است، به دستگاه‌ها، آوازها و گوشه‌ها هم تسلط دقیقی داشته است.
چه بسا که حافظ در اشعار خود از کلمات و اصطلاحاتی چون «پرده، دستان، نغمه، نوا، قول، مقام، راه، فرود، ضرب، اصفهان، عراق، بم، زیر» استفاده کرده است و به کار بردن این کلمات در محل مناسب، خود می‌تواند دلیلی بر تسلط حافظ به موسیقی باشد.
یکی دیگر از دلایلی که می‌توان به تسلط حافظ به موسیقی نسبت داد، استفاده او از نام آلات موسیقی در اشعارش است؛ نام سازهایی همچون «دف، چنگ، رباب، عود، نای، طبل، ناقوس و کرنا».
حال بر این اساس گفته می‌شود که وزن و قافیه اشعار حافظ همچون اشعار مولانا و سعدی در دل خود دارای ریتم است و به همین جهت راحت‌تر می‌توان از آن در کار موسیقایی استفاده کرد. البته حافظ همچون مولانا و سعدی، از شهرت بسیاری هم در بین دیگر شعرا برخوردار است و شاید همین شهرت و البته استفاده‌های هنرمندان مطرح موسیقی از اشعار این شاعر، این جسارت و جرات را به سایر هنرمندان هم داده باشد که آنها نیز بهره بیشتری از آثار این سه شاعر کهن ایرانی ببرند. از طرفی زبان ساده و قابل فهم‌تر او برای عامه مردم هم می تواند دلیل دیگری برای استفاده از اشعار این شاعر، در آثار موسیقایی باشد.
البته می‌گویند که استفاده‌ی حافظ، از واژه‌های یک‌سیلابی و دوسیلابی، امکان تلفیق شعر و موسیقی را به میزان چشمگیری افزایش داده است که با هرگونه تغییر ساختاری در موسیقی کلاسیک ایران، قابلیت تلفیق دارد.
باید بر این نکته تأکید داشت که این به‌کارگیری واژه‌های یاد شده و مانند آن، مطلقا به ذوق موسیقایی سراینده بازگشت می‌کند؛ تاحدی که این تفکر به ذهن راه می‌یابد که احتمالا حافظ خود غزلیات خود را می‌خوانده و یا به خوانندگان زمان خود می‌سپرده و پس از تلفیق، احتمالا تصحیح نیز انجام می‌داده است.
به هر جهت، در موسیقی ایرانی، خواننده‌های بسیاری از محمدرضا شجریان و شهرام ناظری گرفته تا حتی خوانندگان پاپ مانند حجت اشرف‌زاده، از اشعار این شاعر پرآوازه‌ی ایرانی، بهره جسته‌اند، چه بسا که هنرمندانی مانند شجریان با آواز خود اشعار این شاعر ایرانی را به دل جامعه بردند و مردم را با آن مأنوس کردند.
منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: حافظ ، ارتباط حافظ با موسیقی
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: حافظ اشعار این شاعر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۷۸۸۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آهنگسازی در موسیقی کلاسیک ایرانی کتاب شد/ خواندن چند پژوهش
به گزارش خبرنگار مهر، سه اثر پژوهشی تالیفی در حوزه های های مختلف موسیقی با تالیف پریچهر خواجه نوازنده و مدرس موسیقی، سپهر سراجی پژوهشگر موسیقی و کلارنس جی همیلتون در قالب آثار جداگانه پیش روی مخاطبان قرار گرفته اند.
افزایش مهارت در نوازندگی قانون با کتاب «مضراب»
کتاب «مضراب -جلد دوم» عنوان اثری جدید در قالب تمرین ها و قطعاتی برای ساز قانون به قلم پریچهر خواجه از نوازندگان عرصه نوازندگی قانون است که توسط نشر «ماهور» منتشر شده است:
خواجه درباره این کتاب نوشته است:
«مجموعه مضراب رویکردی آموزشی دارد و با هدف گسترش کارگان مکتوب و اجرایی ساز قانون و تقویت مهارت نوازندگان طراحی و تنظیم شده است. کتاب اول شامل ۳۰ تمرین با توجه به تکنیک‌های گوناگون بود و کتاب حاضر (مضراب ۲) شامل ۲۵ تمرین با تمرکز بر تکنیک‌های گسترش‌یافته و ۱۵ قطعه ضربی است. تمرین‌ها و قطعات مجموعه مضراب نیز با الهام از موسیقی ایرانی نوشته‌شده و حاصل ذهنیات و تجربیات پیوسته نگارنده در نوازندگی و آموزش، طی سالیان متمادی است.
لازم به ذکر است که برای بهره‌گیری از این مجموعه، داشتن مهارت‌های پایه نوازندگی قانون ضروری است و از این رو مضراب برای نوازندگان سطح متوسط به بالا پیشنهاد می‌شود.»
«آهنگسازی در موسیقی کلاسیک ایران» و مساله هویت کتاب شد
یکی دیگر از کتاب های تازه منتشر شده حوزه موسیقی «آهنگسازی در موسیقی کلاسیک ایران - گفتمان ها و مساله هویت» نام دارد که با تالیف سپهر سراجی و مقدمه ساسان فاطمی در دسترس مخاطبان قرار گرفته است.
سراجی درباره این اثر نوشته است:
«در دوران نوجوانی که بسیار پیگیر مباحث نظری، به‌ویژه مساله نوگرایی و ضرورت آن، در حوزه موسیقی ایرانی بودم، موضوع چندصدایی در موسیقی ایرانی بحثی داغ و پرطرفدار بود.
دغدغه و سودای موسیقیِ ایرانی چندصدایی شده به اَشکال مختلف در آثار و گفتار موسیقی‌دانان ایرانی موج می‌زد و همچنان نیز کمابیش ادامه دارد. در همین دوران و هنگام تحصیل در رشته آهنگسازی کم‌کم متوجه شدم که اگر به جای طرح این سوال که «موسیقی ایرانی را چرا و چگونه باید چندصدایی کرد؟»، بپرسیم: «بنیادها و مبانی نظری آهنگسازی در موسیقی ایرانی چیست؟»، آنگاه می‌توانیم به سوال نخست نیز راحت‌تر پاسخ دهیم، چراکه چندصدایی خود یکی از سرفصل‌های دانش و فنی بزرگتر، یعنی آهنگسازی، محسوب می‌شود.
بنابراین با مرور زمان به این نتیجه رسیدم که باید پرسش‌ها به‌جای چندصدایی، هارمُنی و کنترپوان، به چیستی، چرایی و چگونگی «آهنگسازیِ موسیقیِ ایرانی» معطوف شود.»
خواندن یک کتاب با موضع «لمس کلاویه و بیان موسیقایی»
کتاب «لمس کلاویه و بیان موسیقایی» نوشته کلارنس جی‌همیلتون و ترجمه حمید براری دیگر اثری است که این روزها پیش روی مخاطبان قرار گرفته است.
در توضیح این کتاب آمده است:
«اگر نجاری بخواهد خانه ای چوبی بسازد، باید ابزار آلات کاملاً تیزی داشته باشد و همین طور در به کارگیری این ابزار هر جا که لازم باشد تبحر داشته باشد.
او باید قادر باشد که نقشه معمار را به خوبی دنبال کند و دورنمای کافی برای معماری تکمیل شده داشته باشد.
به همین شکل یک پیانیست باید انگشتان و ماهیچه هایی داشته باشد که هنگام اجرا در مواقع بغرنج او را یاری دهند؛ او باید بتواند کلاویه ها را برای خلق درجات صدا به اندازه لمس کند.
همچنین باید قادر باشد طرح کلی و همین طور جزییات یک قطعه را آن طور که مورد نظر آهنگساز بوده است دنبال کند.
در کتاب پیش رو پیشنهاداتی برای به کارگیری از این ابزارها برای رسیدن به هدف فوق ارایه می دهیم.»
کد خبر 6092797
جاده کندوان یک طرفه شد